หน้าหนังสือทั้งหมด

การเดินทางเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาค
181
การเดินทางเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาค
ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว ทรงรู้แจ้งโลก เป็นสารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า เป็น ศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นผู้เบิกบานแล้ว เป็นผู้จำแนกพระธรรมดังนี้ เชิญพระองค์เสด็จเข้
เรื่องราวนี้กล่าวถึงการเสด็จเข้าเฝ้าพระผู้มีพระภาคของพระราชาและชีวกโกมารภัจจ์ โดยมีการเตรียมช้างพังและความสงบของภิกษุสงฆ์ที่นั่งอยู่รายรอบ การเข้าเฝ้าเพื่อขอความรู้และคำแนะนำ โดยมีการสนทนาเกี่ยวกับศิล
การอภิปรายเกี่ยวกับศิลปศาสตร์
182
การอภิปรายเกี่ยวกับศิลปศาสตร์
พลสวมเกราะหนัง พวกบุตรทาส ช่างทำขนม ช่างกัลบก พนักงานเครื่องสรง พวกพ่อครัว ช่างดอกไม้ ช่างย้อม ช่างหูก ช่างจักสาน ช่างหม้อ นักคำนวณ พวกนับคะแนน (นักการบัญชี) หรือศิลปศาสตร์ เป็นอันมาก แม้อย่างอื่นใดที
ในบทสนทนานี้มีการพูดถึงศิลปศาสตร์หลากหลายแขนง ซึ่งรวมถึงช่างต่างๆ และนักการบัญชี ที่ทำให้ผู้คนสามารถเลี้ยงชีพได้อย่างมีความสุข โดยใช้ผลแห่งศิลปศาสตร์ในการดูแลครอบครัวและสังคม การสนทนายังพูดถึงการบำรุง
การทำบาปและบุญในศาสนา
183
การทำบาปและบุญในศาสนา
ดูกรมหาบพิตร เมื่อบุคคลทำเอง ใช้ให้ผู้อื่นทำ ตัดเอง ใช้ให้ผู้อื่นตัด เบียดเบียนเอง ใช้ผู้อื่นให้ เบียดเบียน ทำเขาให้เศร้าโศกเอง ใช้ผู้อื่นทำเขาให้เศร้าโศก ทำเขาให้ลำบากเอง ใช้ผู้อื่นทำเขาให้ลำบาก ดิ้น
เนื้อหานี้พูดถึงการกระทำต่าง ๆ และผลของการกระทำเหล่านั้นในแง่ของบาปและบุญ โดยมีการอ้างอิงถึงคำสอนของครูปูรณกัสสปและครูมักขลิโคสาล ซึ่งเน้นความสำคัญของการกระทำที่ส่งผลต่อบุคคลและสังคมอย่างลึกซึ้ง นอกจา
การเวียนว่ายและความบริสุทธิ์
184
การเวียนว่ายและความบริสุทธิ์
หาสาเหตุมิได้ หาปัจจัยมิได้ ย่อมบริสุทธิ์ ไม่มีการกระทำของตนเอง ไม่มีการกระทำของผู้อื่น ไม่มีการ กระทำของบุรุษ ไม่มีกำลัง ไม่มีความเพียร ไม่มีเรี่ยวแรงของบุรุษ ไม่มีความบากบั่นของบุรุษ สัตว์ทั้งปวง ปา
เนื้อหาเกี่ยวกับการเวียนว่ายและความบริสุทธิ์ที่ได้กล่าวถึงความไม่สามารถหาสาเหตุและปัจจัยในชีวิตมนุษย์ ทั้งยังมีการกล่าวถึงกรรมและความเป็นอยู่ของสัตว์ต่างๆ ว่าพวกเขานั้นไม่มีอำนาจเหนือชะตากรรมของตัวเอง
แนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวงในพระพุทธศาสนา
185
แนวคิดเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวงในพระพุทธศาสนา
ดูกรมหาบพิตร ทานไม่มีผล การบูชาไม่มีผล การเซ่นสรวงไม่มีผล ผลวิบากแห่งกรรมที่ทำดี ทำชั่วไม่มี โลกนี้ไม่มี โลกหน้าไม่มี มารดาบิดาไม่มี สัตว์ผู้เกิดผุดขึ้นไม่มี สมณพราหมณ์ผู้ดำเนินชอบ ปฏิบัติชอบ ซึ่งกระท
บทความนี้พูดถึงแนวคิดในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับกรรมและการเซ่นสรวง โดยเน้นว่าไม่มีผลทางสังคมหรือในชีวิตหลังความตาย นอกจากนี้ยังกล่าวถึงความเข้าใจต่อการใช้ศิลปศาสตร์เพื่อเลี้ยงชีพและผลกระทบที่ตามมา การสนทน
สามัญญผลและการสังวร 4 ประการ
186
สามัญญผลและการสังวร 4 ประการ
ยอดภูเขา ตั้งอยู่มั่นดุจเสาระเนียด สภาวะ 7 กองเหล่านั้น ไม่หวั่นไหว ไม่แปรปรวน ไม่เบียดเบียนกัน ไม่อาจให้เกิดสุขหรือทุกข์ หรือทั้งสุข ทั้งทุกข์แก่กันและกัน ผู้ฆ่าเองก็ดี ผู้ใช้ให้ฆ่าก็ดี ผู้ได้ยินก็ดี
เนื้อหาเกี่ยวกับหลักการของสามัญญผลและการสังวร 4 ประการในบริบทของพระพุทธศาสนา โดยนำเสนอการวิจารณ์ของครูปกุทธกัจจายนะและครูนิครนถนาฏบุตรที่สื่อถึงความสำคัญของการควบคุมตนและการมีชีวิตที่สงบสุขการพูดถึงศิ
ธรรมะและการถามตอบในชีวิต
187
ธรรมะและการถามตอบในชีวิต
เขาถามถึงขนุนสำมะลอ ตอบมะม่วง ฉะนั้น หม่อมฉันมีความดำริว่า ไฉน คนอย่างเราจะพึงมุ่งรุกรานสมณะหรือพราหมณ์ผู้อยู่ในราชอาณาเขต ดังนี้ แล้วไม่ยินดี ไม่คัดค้านภาษิตของครูนิครนถนาฏบุตร ไม่พอใจ แต่ก็มิได้เปล่
ในบทนี้มีการสนทนาเกี่ยวกับศิลปศาสตร์และโลกหน้า โดยสัญชัยเวลัฏฐบุตรกล่าวถึงความจริงเกี่ยวกับความเชื่อและโลกหน้าที่คนสามารถเข้าใจได้ และการตอบคำถามในเรื่องศาสตร์ต่างๆ ที่มีผลต่อการดำเนินชีวิตและกรรม แต่
พระตถาคตและการปฏิบัติพรหมจรรย์
191
พระตถาคตและการปฏิบัติพรหมจรรย์
ดูกรมหาบพิตร พระตถาคตเสด็จอุบัติในโลกนี้ เป็นพระอรหันต์ตรัสรู้เองโดยชอบ ถึงพร้อมด้วย วิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว ทรงรู้แจ้งโลก เป็นสารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า เป็นศาสดาของ เทวดาและมนุษย์
พระตถาคตเป็นศาสดาที่ทำให้โลกทั้งสามแจ้งชัดด้วยปัญญา สอนให้รู้ถึงการบรรพชิตและการปฏิบัติศีล โดยมีการรายงานถึงการละเว้นจากการฆ่าสัตว์การพูดเท็จและการประพฤติผิดในพรหมจรรย์ การฟังธรรมและมีศรัทธาในพระตถาคต
ข้อปฏิบัติในการลดละเลิกกรรมชั่ว
192
ข้อปฏิบัติในการลดละเลิกกรรมชั่ว
5. เธอละคำส่อเสียด เว้นขาดจากคำส่อเสียด ฟังจากข้างนี้แล้วไม่ไปบอกข้างโน้น เพื่อให้คนหมู่ นี้แตกร้าวกัน หรือฟังจากข้างโน้นแล้วไม่มาบอกข้างนี้ เพื่อให้คนหมู่โน้นแตกร้าวกัน สมานคนที่แตกร้าว กันแล้วบ้าง ส
บทความนี้เสนอข้อปฏิบัติในการลดละเลิกกรรมชั่ว โดยเริ่มจากการละคำส่อเสียด การใช้คำพูดที่ไม่มีโทษ และการหลีกเลี่ยงการทำสิ่งที่เป็นข้าศึกแก่กุศล รวมถึงการปฏิบัติตนตามหลักที่มีเหตุผล เพื่อเสริมสร้างความสาม
ศีลของพระภิกษุในพระพุทธศาสนา
193
ศีลของพระภิกษุในพระพุทธศาสนา
25. เธอเว้นขาดจากการรับสินบน การล่อลวง และการตลบตะแลง 26. เธอเว้นขาดจากการตัด การฆ่า การจองจำ การตีชิง การปล้น และกรรโชก แม้ข้อนี้ก็เป็น ศีลของเธอประการหนึ่ง มัชฌิมศีล 1. ภิกษุเว้นขาดจากการพรากพืชคามแ
บทความนี้นำเสนอศีลที่พระภิกษุควรปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงความสงบและทำให้จิตใจบริสุทธิ์ โดยมีการอธิบายถึงการหลีกเลี่ยงการกระทำที่ไม่ดี เช่น การรับสินบน การฆ่า และการพนัน รวมถึงวิธีการใช้ชีวิตที่ถูกต้องเพื
ศีลของภิกษุ
194
ศีลของภิกษุ
เครื่องลาดทองและเงินแกมไหม เครื่องลาดไหมขลิบทองและเงิน เครื่องลาดขนแกะจุนางฟ้อน 16 คน เครื่อง ลาดหลังช้าง เครื่องลาดหลังม้า เครื่องลาดในรถ เครื่องลาดที่ทำด้วยหนังสัตว์ชื่ออชินะอันมีขนอ่อนนุ่ม เครื่องล
บทความนี้กล่าวถึงข้อปฏิบัติศีลของภิกษุในพระพุทธศาสนา รวมถึงการเว้นจากการตกแต่งร่างกาย การติรัจฉานกถา การแย่งคำพูด การประกอบทูตกรรมและการพูดหลอกลวง โดยเฉพาะศีลที่ต้องถือปฏิบัติเหล่านี้มีความสำคัญในการส
มหาศีลและการเลี้ยงชีพของภิกษุ
195
มหาศีลและการเลี้ยงชีพของภิกษุ
มหาศีล 1. ภิกษุเว้นขาดจากการเลี้ยงชีพ โดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เช่นอย่างสมณพราหมณ์ผู้เจริญ บางจำพวก ฉันโภชนะที่เขาให้ด้วยศรัทธาแล้ว ยังเลี้ยงชีพโดยทางผิดด้วยติรัจฉานวิชา เห็นปานนี้ คือ ทายอวัยวะ ทายน
บทความนี้กล่าวถึงมหาศีลของภิกษุ ซึ่งครอบคลุมถึงการหลีกเลี่ยงการเลี้ยงชีพจากติรัจฉานวิชา อาทิเช่น การทำนายตรวจสอบต่างๆ และอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการละเมิดศีล รวมถึงวิธีการที่ใช้ในการพยากรณ์เรื่องอนาคต
ผลของดาวนักษัตรและการเลี้ยงชีพในทางศีล
196
ผลของดาวนักษัตรและการเลี้ยงชีพในทางศีล
อย่างนี้ ดาวนักษัตรเดินถูกทางจักมีผลเป็นอย่างนี้ ดาวนักษัตรเดินผิดทางจักมีผลเป็นอย่างนี้ มีอุกกาบาต จักมีผลเป็นอย่างนี้ มีดาวหางจักมีผลเป็นอย่างนี้ แผ่นดินไหวจักมีผลเป็นอย่างนี้ ฟ้าร้องจักมีผลเป็นอย่า
บทความนี้กล่าวถึงฤทธิ์ของดาวนักษัตรและเหตุการณ์ต่างๆ เช่น การมีอุกกาบาต ฟ้าร้อง และที่เกี่ยวข้องกับดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ที่มีผลต่อชีวิต การสอนเรื่องลีกสเตอร์ของภิกษุเกี่ยวกับการเลี้ยงชีพที่ผิดปกติ โด
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
198
การบรรยายถึงภิกษุและความบริสุทธิ์ในจิต
ภิกษุนั้นประกอบด้วยศีลขันธ์ อินทรียสังวร สติสัมปชัญญะและสันโดษอันเป็นอริยะเช่นนี้แล้ว ย่อม เสพเสนาสนะ อันสงัด คือ ป่า โคนไม้ ภูเขา ซอกเขา ถ้ำ ป่าช้า ป่าชัฏ ที่แจ้ง ลอมฟาง ในกาลภายหลังภัต เธอกลับจากบิณ
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการฝึกจิตในตัวภิกษุ การมีศีลขันธ์ อินทรียสังวร และสติสัมปชัญญะ เพื่อชำระจิตให้บริสุทธิ์จากความเพ่งเล็ง พยาบาท และอุทธัจจกุกกุจจะ โดยอุปมานิวรณ์ที่เปรียบเทียบกับชีวิตมนุษย์
การพิจารณานิวรณ์และการบรรลุฌาน
199
การพิจารณานิวรณ์และการบรรลุฌาน
ความพอใจ ดังนี้ เขาจะพึงได้ความปราโมทย์ ถึงความโสมนัส มีความเป็นไทยแก่ตัวนั้นเป็นเหตุ ฉันใด ดูกรมหาบพิตร เปรียบเหมือนบุรุษ มีทรัพย์ มีโภคสมบัติ จึงเดินทางไกลกันดาร หาอาหารได้ยาก มีภัยเฉพาะหน้า สมัยต่อ
เนื้อหาเกี่ยวกับการพิจารณานิวรณ์ 5 ประการ เพื่อให้เข้าใจถึงความพอใจและความสุข เมื่อพ้นจากนิวรณ์เหล่านั้นแล้ว เราจะมีปีติและความสงบ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของการบรรลุฌาน สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาจ
ปีติและสุขในสมาธิ
200
ปีติและสุขในสมาธิ
ซาบซ่านด้วยปีติและสุขเกิดแต่สมาธิ ไม่มีเอกเทศไหนๆ แห่งกายของเธอทั่วทั้งตัว ที่ปีติและสุขเกิดแต่สมาธิ จะไม่ถูกต้อง ดูกรมหาบพิตร นี้แหละสามัญญผลที่เห็นประจักษ์ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของปีติและสุขที่เกิดจากสมาธิในจิตใจของภิกษุ โดยเปรียบเปรยถึงเหตุการณ์ต่างๆ เพื่อสะท้อนถึงความเป็นหนึ่งเดียวของร่างกายกับจิตใจ รวมถึงการบรรลุถึงอุเบกขา ซึ่งไม่มีความทุกข์และส
ความเข้าใจในจิตและการปฏิบัติ
201
ความเข้าใจในจิตและการปฏิบัติ
หยิบแก้วไพฑูรย์นั้นวางไว้ในมือ แล้วพิจารณาเห็นว่า แก้วไพฑูรย์นี้งาม เกิดเองอย่างบริสุทธิ์แปดเหลี่ยม นายช่างเจียระไนดีแล้ว สุกใสแวววาว สมส่วนทุกอย่าง มีด้ายเขียวเหลืองแดง ขาวหรือนวลร้อยอยู่ใน แก้วไพฑูร
บทความนี้เน้นการทำความเข้าใจเกี่ยวกับจิตและการปฏิบัติด้วยสมาธิที่บริสุทธิ์ โดยใช้การเปรียบเทียบเพื่อให้เข้าใจถึงการสร้างและการธรรมชาติโดยบรรยายถึงแก้วไพฑูรย์และมโนมยิทธิญาณ ผ่านตัวอย่างต่าง ๆ เช่น การ
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
203
เจโตปริยญาณและปุพเพนิวาสานุสสติญาณ
5.เจโตปริยญาณ ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลสอ่อน ควรแก่การงาน ตั้งมั่นไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อเจโตปริยญาณ เธอย่อมกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่น ของบุ
ภิกษุที่มีจิตเป็นสมาธิบริสุทธิ์สามารถกำหนดรู้ใจของสัตว์อื่นได้ โดยสามารถสังเกตจิตของบุคคล ว่ามีราคะ โทสะ โมหะ หรือไม่ ขณะเดียวกันยังสามารถระลึกชาติได้ในอดีตทั้งหลาย โดยมีความสามารถในการมองเห็นจิตใจและ
กามาสวะและการหลุดพ้น
206
กามาสวะและการหลุดพ้น
กามาสวะ แม้จากภวาสวะ แม้จากอวิชชาสวะ เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็มีญาณว่าหลุดพ้นแล้ว รู้ชัดว่า ชาติสิ้นแล้ว พรหมจรรย์อยู่จบแล้ว กิจที่ควรทำ ทำเสร็จแล้ว กิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้มิได้มี ดูกรมหาบพิตร นี้แห
เนื้อหาเน้นถึงการหลุดพ้นจากความหลงใหลในกามาสวะและอวิชชา เมื่อจิตมีความเป็นอิสระอย่างแท้จริง พระผู้มีพระภาคทรงแสดงถึงหลักธรรมที่ช่วยให้บุคคลเห็นความผิดพลาดและสารภาพเป็นความจริง การแลกเปลี่ยนระหว่างพระเ
อักษรย่อชื่อคัมภีร์
207
อักษรย่อชื่อคัมภีร์
ภาคผนวก 2 อักษรย่อชื่อคัมภีร์ อักษรย่อชื่อคัมภีร์ เรียงตามลำดับคัมภีร์ ที. สี. ม. อุ. สํ. ส. องฺ. สตฺตก. ทีฆนิกาย สีลขนฺธวคฺค มชฺฌิมนิกาย อุปริปณฺณาสก สํยุตฺตนิกาย สคาถวๆค องฺคุตฺตรนิกาย สตฺตกนิปาต อง
ภาคผนวกนี้นำเสนออักษรย่อชื่อคัมภีร์ในพระไตรปิฎก โดยเรียงลำดับตามคัมภีร์ เช่น ที. สี. ม. อุ. และอื่นๆ ข้อมูลนี้สำคัญสำหรับผู้ศึกษาและใช้งานพระไตรปิฎก โดยเฉพาะในการอ้างอิงถึงคัมภีร์ต่างๆ ทั้งในฉบับบาลีแ